Jak się okazuje, w Polsce nawet 90% wszystkich opiekunek może działać „na czarno”. Przeważnie w ten sposób zatrudniane są opiekunki z Ukrainy. Omijanie przepisów zwykle związane jest z brakiem podstawowej wiedzy na temat współpracy z obcokrajowcami. A tak naprawdę nawet zwykła osoba fizyczna (czyli rodzic) może wejść w rolę osoby zatrudniającej.
Czy każdy może legalnie zatrudnić opiekunkę zza granicy?
Zdecydowanie tak. Nie trzeba wcale w tym celu prowadzić własnej działalności gospodarczej. Nie utrudni to załatwienia wszelkich formalności. Każdym może więc w pełni legalnie zatrudnić opiekunkę z Ukrainy.
Według polskiego prawa każda pełnoletnia osoba fizyczna może stać się osobą zatrudniającą. Najczęściej w takim przypadku zatrudnienia dokonuje się na podstawie umów aktywizacyjnych.
Czym są umowy aktywizacyjne?
Weszły one w życie już w 2011 roku i wciąż są dozwolone. Taka umowa wypada na korzyść obu stron. Zatrudniający na jej podstawie nie musi samodzielnie opłacać składek na ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie społeczne. Składki są finansowane przez państwo.
Taka umowa ma jednak swój jeden poważny minus. Można się na nią zdecydować tylko w przypadku zatrudniania opiekunki z Ukrainy do dziecka w wieku wynoszącym przynajmniej dwadzieścia tygodni, a maksymalnie trzy lata. Niania zatrudniana na podstawie umowy aktywizacyjnej musi być też osobą pełnoletnią. Jest to jeden z podstawowych wymogów.
Jak podpisać umowę aktywizacyjną?
Każda taka umowa będzie zawierać na pewno podstawowe informacje na temat obu jej stron (opiekunki i zatrudniającego), określonego celu oraz przedmiotu. Warto zaznaczyć w niej również, w jaki sposób usługi mają być realizowane oraz jaki ma być konkretny wymiar czasu pracy opiekunki.
Gdy umowa aktywizacyjna zostanie już podpisana przez obie strony, należy zgłosić ją do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli natomiast ktoś nie wie, jak dokładnie wypełnić taką dokumentację, zawsze może skorzystać z pomocy urzędników pracujących w zakładach ZUS.
Programy Au-Pair
Ostatnio też coraz częściej opiekunki z Ukrainy zatrudniane są przez polskie rodziny w ramach programu Au-Pair. Ta forma współpracy ma swoje jasne zalety. Również zwalnia ona osoby zatrudniające (rodziców) z obowiązku opłacania podstawowych składek ZUS.
Aby skorzystać z pomocy opiekunki w ramach takiego programu, należy znaleźć agencję, która się nim zajmuje. Ona przeprowadzi rodziców przez cały proces wypełniania wszystkich formalności. Na szczęście nie jest on ani skomplikowany, ani długi.